İşçinin Haklı Nedenle Derhal Fesih Hakkı

İş Kanunun 24. maddesi ile işçinin haklı nedenle iş sözleşmesini fesih hakkı düzenlenmiştir. İlgili madde uyarınca belirtilen nedenler doğrultusunda işçi derhal fesih hakkını kullanır ise, işverenden kıdem tazminatı ve diğer ücret (fazla mesai, ücret alacağı, yıllık izin ücreti vs.) haklarını talep edebilir. Ancak derhal fesih hakkını kullanan işçi, ihbar tazminatı talep edemez. Zira ihbar tazminatına işçinin hak kazanabilmesi için, iş sözleşmesinin feshinin 17.nci madde uyarınca karşı tarafça (işçi bakımından işveren tarafından) yapılması ve ihbar sürelerinin kullandırılmamış olması gerekmektedir.

Ancak, haklı nedenle işten ayrılan işçi iş sözleşmesinin fesih etmekte haklı olsa bile, iş sözleşmesinin karşı taraf değil de kendisi feshettiği için ihbar tazminatı almaya hak kazanamayacaktır. 

İşçinin haklı nedenle fesih hakkını, fesih sebebini öğrendiği tarihten itibaren 6 iş günü içerisinde kullanması gerekmektedir. Bu sürede işçinin iş sözleşmesini feshetmemesi halinde haklı nedenle iş sözleşmesini fesih etme hakkı düşmektedir.

Haklı nedenle derhal fesih hakkının kullanılabileceği durumlar:

• İş akdinin konusu işin yapılmasının, işin niteliğinden doğan bir nedenle işçinin sağlığı ya da hayatı için tehlikeli olması
• İşçinin sürekli yakından ve doğrudan görüştüğü iş veren ya da başka bir işçinin bulaşıcı ya da işçinin işiyle bağdaşmayan bir hastalığa tutulması
• İşverenin iş sözleşmesi yapıldığında sözleşmenin esaslı noktalarından en az biri hakkında yanlış özellikle veya şartlar göstererek ya da gerçeğe uygun olmayan bilgiler vererek ya da söz söyleyerek işçiyi yanıltması
• İşverenin işçinin veya ailesinden birinin şerefine ve namusuna dokunacak söz söylemesi, davranışlarda bulunması veya işçiye cinsel tacizde bulunması
• İşverenin işçiye veya ailesinden birine karşı sataşmada bulunması veya gözdağı vermesi, ya da işçiyi veya ailesinden birini kanuna karşı bir harekete özendirmesi, kışkırtması, sürüklemesi, ya da işçiye ve ailesinden birine karşı hapis gerektiren suç işlemesi ya da işçinin hakkında haysiyet ve şeref kırıcı asılsız ağır isnatlarda veya ithamlarda bulunması
• İşçinin başka bir işçi tarafında veya üçüncü şahıslar tarafından işyerinde cinsel tacize maruz kalması ve bu durumu bildirmesine rağmen işverence gerekli önlemlerin alınmaması
• İşçinin ücretinin kanun ve sözleşme şartlarına uygun hesap edilmemesi veya ödenmemesi,
• Ücretin parça başına ya da iş tutarına göre ödenmesinin kararlaştırılıp da işveren tarafından işçiye, işçinin yapabileceği sayıdan ve tutardan daha az iş verilmesi halinde, aradaki ücret farkının zaman esasına göre ödenmemesi nedeniyle işçinin eksik ücreti karşılanmazsa, ya da çalışma koşulları işçiye uygulanmazsa.
• İşçinin çalıştığı işyerinde 1 haftadan uzun süreyle işin durmasını gerektirecek mücbir nedenler ortaya çıkarsa.

Yukarıda sayılan hallerin varlığı halinde işçinin, iş sözleşmesini derhal fesih hakkı bulunmaktadır. 

İş Kanunu’nun 26. maddesi gereğince iş sözleşmesinin haklı nedenle fesih süresi, feshe neden olayın öğrenildiği günden itibaren başlamaktadır. Haklı feshe sebebinin öğrenme günü sayılmaksınız, takip eden altıncı iş gününün sonunda kanunun vermiş olduğu fesih süresi dolmaktadır.

Haklı fesih nedeninin devamlılık arz etmesi halinde altı günlük süre işlemeye başlamayacaktır. Örneğin, ücreti ödenmeyen işçi için her gün altı günlük sürenin başlangıcı olacak fakat ücret ödememe eylemi devam ettiği için altı günlük hak düşürücü süre her defasında yenilecektir.

Yargıtay’ın yerleşmiş içtihatları uyarınca haklı nedenle fesih için öngörülen 6 iş gününün hesabına hafta sonu ve resmî tatil günleri dahil edilmeyecektir.

İş Kanunu’nun 26. maddesinin haklı nedenle fesih süresi, hak düşürücü süre olup, hakkın bu süre içerisinde kullanılması şarttır. Altı günlük haklı fesih süresinin kaçırılması halinde işçi veya işverenin fesih hakkı sona erecek ve iş sözleşmesi haklı nedenle feshedilemeyecektir.

Haklı nedenle işçinin iş sözleşmesini fesih etmesiyle ilgili uyuşmazlıklarda avukatlık hizmetlerimiz hakkında bilgi almak için iletişim kısmında yer alan bilgilerden bizimle iletişime geçebilirsiniz.